Γονιμότητα

NK cells & εμβόλια λεμφοκυττάρων

Τα κύτταρα «φονιάδες» Natural Killer cells (NK cells) είναι κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που βοηθούν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων του σώματος. Υπάρχει η θεωρία -ιδέα ότι τα ΝΚ cells μπορεί να επιτεθούν στο έμβρυο θεωρώντας το εισβολέα και να το θανατώσουν με συνέπεια την αποβολή. Οι επιστήμονες που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία, προτείνουν τη μέτρηση των NK cells στο αίμα και αν αυτά είναι υψηλά τη χρήση φαρμάκων για την καταστολή της δράσης των κυττάρων αυτών. Ωστόσο, η πλειονότητα της ιατρικής κοινότητας παγκοσμίως αμφισβητεί αυτή την προσέγγιση, γιατί δεν έχει γίνει σαφές κατά πόσον τα NK cells στο αίμα  μπορούν να επιτεθούν στο έμβρυο και να οδηγήσουν σε αποβολή.

Μητρικά κύτταρα NK

Τα NK cells που κυκλοφορούν στο αίμα είναι ένας τύπος λεμφοκυττάρων (ανοσοκύτταρο). Υπάρχουν όμως και διαφορετικής μορφής NK cells που βρίσκονται στην επιφάνεια που επενδύει την κοιλότητα της μήτρας, τα οποία μοιάζουν με τα κύτταρα ΝΚ του αίματος και αποκαλούνται κύτταρα ΝΚ της μήτρας.

Τα κύτταρα αυτά έχουν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές:

Τα μητρικά ΝΚ δεν ανευρίσκονται στο αίμα, αλλά εμφανίζονται μόνο στην επένδυση της μήτρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενώ το έμβρυο έχει ήδη εμφυτευθεί. Συνεπώς, μετρώντας τα NK cells στο αίμα, δεν μας δείχνει τίποτε για τα ΝΚ της μήτρας.

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι τα μητρικά ΝΚ είναι καταστροφικά και μπορούν να στραφούν ενάντια στον πλακούντα ή το έμβρυο.

Τι κάνουν όμως τα κύτταρα NK της μήτρας; Έχει αποδειχθεί ότι εμφανίζονται στο τοίχωμα της μήτρας κατά την εμφύτευση του εμβρύου και κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης και φαίνεται να βοηθούν τη σύνδεση του πλακούντα με τα αιμοφόρα αγγεία και τη δημιουργία μιας υγιούς γραμμής τροφοδοσίας αίματος για το έμβρυο.

Οι υποστηρικτές της θεωρίας των κυττάρων KN πιστεύουν ότι μετρώντας τα επίπεδα των ΝΚ στο αίμα, αν αυτά αποδειχθούν υψηλά, τότε μπορεί να θανατώσουν το έμβρυο. Δεν υπάρχει καμία ισχυρή απόδειξη στην παγκόσμια βιβλιογραφία, ότι ο αριθμός και η δραστηριότητα των κυττάρων ΝΚ στο αίμα μπορεί να συσχετισθεί με τον αριθμό και τη δραστηριότητα των κυττάρων ΝΚ μήτρας.

Συνεπώς η εξέταση των επιπέδων των ΝΚ κυττάρων στο αίμα και η συσχέτισή τους με τα ΝΚ της μήτρας είναι εν μέρει αυθαίρετη.

Επιπλέον δεν υπάρχουν διεθνώς αναγνωρισμένες φυσιολογικές τιμές για τα κύτταρα ΝΚ στη μήτρα. Είναι λάθος λοιπόν να συλλέγεται το αίμα της περιόδου για να προσδιορίζονται τα κύτταρα ΝΚ σε αυτό. Δεν υπάρχει καμία αντιστοιχία με το φλεβικό αίμα και οι μετρήσεις είναι αυθαίρετες.

Ανοσοθεραπείες

Πρόκειται για θεραπείες που έχουν στόχο την «καταστολή των ΝΚ κυττάρων» και περιλαμβάνουν:

• Υψηλές δόσεις κορτιζόνης (κορτικοστεροειδή):

Η Αμερικάνικη επιτροπή για την ασφάλεια των φαρμάκων, αναφέρει ότι τα κορτικοστεροειδή που λαμβάνονται κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο υπολειματικής ανάπτυξης του εμβρύου. Μεγάλη Καναδική μελέτη έχει επίσης δείξει ότι η χρήση κορτιζόνης στο πρώτο τρίμηνο της κύησης δεν εμπόδισε τις πρώϊμες αποβολές, ενώ αντιθέτως αύξησε τον κίνδυνο για προεκλαμψία και σακχαρώδη διαβήτη στην κύηση καθώς και του πρόωρου τοκετού.

• Ενδοφλέβια χορήγηση ανοσοσφαιρίνης («εμβόλια»)

Οι θεραπείες αυτές δεν είναι εγκεκριμένες από τους παγκόσμιους οργανισμούς ιατρικού ελέγχου, καθώς δεν υπάρχει καμία ευρέως αποδεκτή επιστημονική εξήγηση για τυχόν οφέλη που μπορούν να έχουν στην αναπαραγωγική ιατρική.

Τα «εμβόλια» αυτά (δεν πρόκειται για εμβόλια) αποτελούνται από ορό και λεμφοκύτταρα του αίματος του συντρόφου για να επιτευχθεί δήθεν ανοσοποίηση της γυναίκας στα έμβρυα που προέρχονται από το σπέρμα του. Εάν αυτό δεν πετύχει μερικοί προχωρούν ακόμα και στη χρησιμοποίηση αίματος από άλλες γυναίκες ή άλλους άνδρες.

Η χρήση των «εμβολιών» αυτών μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες, όπως πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους, πυρετό, ρίγη, οσφυαλγία, θρόμβωση (θρόμβοι αίματος), νεφρική ανεπάρκεια και αλλεργία. Αν έχει γίνει χρήση αίματος δότη, υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης με ηπατίτιδα, AIDS ή νόσο CJW (νόσο των τρελλών αγελάδων).

Τόσο το Βασιλικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (RCOG) [link], όσο και η Βρετανική Εταιρεία Γονιμότητας (BFS) [link] έχουν δημοσιεύσει οδηγίες σχετικά με τις ανοσοθεραπείες και την έλλειψη τεκμηρίωσης στη διενέργεια αυτών. Και οι δύο φορείς καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι η παρασκευή και χρήση των θεραπειών αυτών:

• Δεν έχει επαρκή επιστημονική βάση
• Δεν είναι πιστοποιημένη διεθνώς
• Δεν έχει στατιστικά αποδεδειγμένα αποτελέσματα

Επιτρέπεται μόνο στα πλαίσια πιστοποιημένων ερευνητικών πρωτοκόλλων όπου οι ασθενείς ενημερώνονται για τους κινδύνους και υπογράφουν επίσημη συγκατάθεση αναλαμβάνοντας την ευθύνη για πιθανές παρενέργειες.

Τι σας συμβουλεύω;

Τα ζευγάρια που υποφέρουν από επαναλαμβανόμενες αποβολές ή επαναλαμβανόμενες αποτυχημένες εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ευάλωτα να οδηγηθούν σε «θεραπείες» που δεν είναι ορθές και επιστημονικά αποδεκτές.

Θα σας συμβούλευα, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και επιφυλακτικοί όταν κάποιοι σας προσφέρουν τέτοιου είδους θεραπείες. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι μόνο ένας πολύ περιορισμένος αριθμός ζευγαριών θα μπορούσε να ωφεληθεί από αυτή τη θεραπεία.